ජුනි 5,
විශ්ව පරිසර දිනය......
2002 අග හරියේ දී වගේ විසුරුවා හරින ලද 'ශ්‍රී ලංකා පරිසර සංරක්ෂකයෝ' (SLECO) වෙනුවෙන් ලියවුණ ලිපියක් බෙදාගන්න මට හිතුනා.
අළුතෙන් ටයිප් කරන්නේ පරණ නොවන ඒ අදහස එක්ක පැරණි ලිපියමයි;
පරිසරය සුරැකුම යනු මානව පැවැත්ම සඳහා විවිධත්වයේ අයිතිය රැකුම ය
--------------------------------------------
අපි හැම කෙනෙක් ම, හැම දෙයක් ම, හැම තැනක් ම වෙනස්.....
සමහරක් ඉබේ ඇති වුණ වෙනස්කම්. තවත් සමහරක් අපි ම හදාගත්ත වෙනස්කම්...
මේ වෙනස්කම් ඇතුළෙත් වෙනස්වීම් තියෙනවා. මනුෂ්‍යයා ට විතරක් වෙනස් කිරීම් කරන්නත් පුළුවන්.
මේ 'වෙනස' ගැන තියෙන අපූර්වතම කතාව තමයි, ඒක නැත්නම් එකතුවක්-පැවැත්මක් නැහැ කියන එක.
අපි හැම කෙනෙක් ම අසම්පූර්ණයි. අපි සම්පූර්ණ වෙන්නේ තව ගොඩක් අය එක්ක, දේවල් එක්ක, තැන් එක්ක එකතුු වෙලා.
'ජෛව විවිධත්වය' හෙවත් ජීවීන් එකිනෙකා අතර ඇති වෙනස්කම් දෙස බලන්න. ඒ වෙනස්කම් පවතින්න වෘක්ෂලතා, මහපොළොව, ජලාශ,..ඒ ඒ දේවල්, තැන්වල වෙනස්කම් වලින් කොතෙක් උදව් වෙලා ද.... ! ඔය හැම දේකම ප්‍රතිපලය හැටියට මනුෂ්‍ය ජීවිතය නිර්මාණය වෙනවා. මනුෂ්‍ය අපට පුළුවන්, අපිවමත්, අනෙක් දේවලුත් වෙනස් කරන්න(මේ බලය ලැබුණ සොබාදහමේ මූලික රීතින් හැර)
මනුෂ්‍යයෝ හැටියට අපට ලැබුණ මේ බලය පාවිච්චි කරල, අපි අප අතර ම සමහර වෙනස්කම් හදා ගෙන තියෙනවා. ඒවා එක්ක පවතින්න බැරි වෙන කොට අපි අතරින් ම කොටසක් ඉදිරිපත් වෙලා ඒවා වෙනස් කරගන්නවා. ඒ කියන්නේ අපි අළුත් 'පරිසරයක්' හදාගන්නවා.
සොබාදහමෙන් ඇති වුණ සමහර සීමා පවා වෙනස් කර ගන්න මනුෂ්‍යයා ට පුළුවන්. උදාහරණයක් හැටියට මරණය නවත්වන්න බැහැ. ඒත් කල් දාන්න පුළුවන්. ස්වභාවික ව ලැබිල තිබුණ කෑම බීම හිඟ වෙද්දී ස්වභාවික බඩගින්න නිවා ගන්න ස්වභාවිකව ම නිර්මාණාත්මකබවත් මනුෂ්‍යයා ට ලැබුණා. ඔන්න ඔය වගේ. එතකොටත් අපි කියනවා, 'අපට සුදුසු විදියට පරිසරයක් අපි හදාගත්තා' කියලා.
මේ විදියට මනුෂ්‍ය අපට ජීවත් වෙන්න උවමනා සියළු ම දේවල් තමයි 'පරිසරය' කියල කියන්නේ. එතකොට 'පරිසරය ආරක්ෂා කරගන්නව කියන්නේ ඒ ඇතුළේ තියෙන විවිධත්වයන් අපේ පැවැත්ම ට හරි යන විදියට ගලප ගන්න එක.
ඔය විදියට අපට තේරුම් ගත හැකියි ජීවිතය ගැන; 'යහපත් ජීවිතයක්' ගැන අපේ සිහින පවතින්නේ මේ විවිධත්වය මත කියලා.
විවිධත්වයේ අයිතිය මහපොළොව මත ස්ථාපිත කරගන්න නම් අපි එය ගැඹුරින් වටහා ගන්න වෙනවා.
සියළු ම වෙනස්කම්, වෙනස්වීම් හා වෙනස් කිරීම් ගැන සියළු ම මනුෂ්‍යයන්ට එකඟ වෙන්න බැරි බව ඇත්ත. මේ එකඟතාවය එන්නේ ඒ ඒ මනුෂ්‍යයන් ගේ පහසුව හා අවසාන වශයෙන් පැවැත්ම කියන තැනින්. ඉතින් ඒ ඒ මනුෂ්‍යයා ඉන්න තැන අනූව ඒවා වෙනස් වෙනවා. එහෙම වෙද්දී අවසාන වශයෙන් ඒක තීරණය වෙන්නේ පොදු මානව පැවැත්ම මතින්.
සමහර වර්ගයේ වෙනසක් පොදු මානව පැවැත්ම ට හානිකරයි. එතකොට ඒක අහෝසි වෙලා යා යුතුයි. සමහර වර්ගයක වෙනසක් මීට වෙනස්; නැති වෙලා ගියොත් මානව පැවැත්මට හානිකරයි. ඒ නිසා ඒවා රැකගත යුතුයි. තවත් සමහර වර්ගයක වෙනසක් වැඩි වර්ධනය කරගත යුතුයි. එතකොට තමයි පැවැත්ම වඩා යහපත් වන්නේ.
විවිධත්වයේ අයිතිය ගැන තවත් විදියක වැරදි අදහසක් තියෙනවා. ඒ තමයි සියළු ම වෙනස්කම් එක සමානයි කියන එක නිදසුනක් හැටියට වෙනස් වෙනස් ලිංගිකත්වයන් ගැන හිතා බලමු. 'මේ කාගේත් ප්‍රශ්න එක සමාන ය' කියන එක මිථ්‍යාවක්. එතකොට ඇත්ත සමානත්මතාවයක් ඇති කළ හැකි වන්නේ, ඒ ඒ තත්වයන් හී දී දුර්වල, පීඩිත කණ්ඩායම වඩාත් බලය සහිතව සංවිධානය වීමෙන්. එවැනි සංවිධානය වීමකට එරෙහි වීම , ඇත්තෙන් ම විවිධත්වයේ අයිතියට එරෙහි වීමක්.
මේ විදියට මනුෂ්‍ය පැවැත්මට අදාල ව තම තමන් ගේ අනන්‍යතාවයන් පවත්වා ගැනීම, වර්ධනය කරගැනීම, කළමනාකරණය 'විවිධත්වයේ අයිතිය රැකගැනීම ' නැත්නම් 'පරිසරය රැකගැනීම' හැටියට හඳුනාගත හැක්කේ.
SLECO
